Hoeveel uren slaap heb je nu écht nodig?

De hoeveelheid slaap is voor iedereen anders

Wanneer het over nachtrust gaat, is 8 uur vaak de aanbevolen slaapduur. The magic number 8. Maar de waarheid is dat er eigenlijk geen ideale slaapduur is. De precieze slaapbehoefte verschilt van persoon tot persoon. En van leeftijdsgroep tot leeftijdsgroep. Vast staat wel dat hoe ouder je wordt, hoe minder slaap je nodig hebt. Als je de 50 voorbij bent, is de gemiddelde hoeveelheid slaap vaak minder dan 6 uur. Dat komt omdat je slaappatroon verandert. ’s Nachts heb je minder slaap nodig, maar overdag doe je graag een middagdutje of powernap. Daardoor lijkt het alsof ouderen meer slapen dan de jongere generatie, maar niets is minder waar. De totale slaapduur blijft grotendeels gelijk.

Hoeveel slaap je nodig hebt, is ook afhankelijk van de activiteit en het licht overdag. Hoe meer je lichamelijk en geestelijk bezig bent, hoe meer uren je slaapt. Ook als je veel in de buitenlucht bent, slaap je beter en langer. In de zomer heb je doorgaans minder slaapbehoefte dan in de winter. Bij de afwezigheid van licht, wordt het hormoon melatonine aangemaakt in de hersenen. Daardoor word je sneller moe. Licht breekt dat hormoon af, waardoor je minder slaap nodig hebt. Wil je precies weten hoeveel slaap jij nodig hebt? Luister gewoon naar je lichaam. Als je je overdag fit voelt, of uitgerust wakker wordt zonder wekker, heb je ’s nacht voldoende geslapen.

Slaapkwaliteit

Sommige mensen hebben dus baat bij veel slaap, andere bij weinig slaap. Dat betekent niet per definitie dat zij die kort slapen dieper slapen. Onderzoek heeft uitgewezen dat de slaapkwaliteit van mensen die kort slapen even hoog is als iemand die langer slaapt. Wel is het zo dat wie slecht slaapt een minder goede slaapkwaliteit heeft. De slaap wordt vaker onderbroken en is oppervlakkiger. Daardoor heb je wellicht meer uren slaap nodig.

De slaapcyclus en het slaapritme

Om te weten aan hoeveel slaap jij nood hebt, is het nuttig om te begrijpen hoe de slaapstructuur juist in elkaar zit. Wanneer we in slaap vallen, bevinden we ons eerst in een lichte slaap. Daarna komen we in een matig diepe slaap, om uiteindelijk in een diepe slaap te belanden. Die kan tot 100 minuten duren. Vandaaruit keren we terug naar een matige en vervolgens naar een ondiepe slaap. Daarna vertoeven we in de REM-slaap. In dat stadium draaien we onbewust heel snel met onze ogen. Ook ons lichaam en onze geest zijn op dat moment erg actief. We bevinden ons op dat moment namelijk in dromenland. En dat mag je gerust letterlijk nemen. De REM-slaap is de fase waarin we dromen. Die periode duurt 10 tot 20 minuten. Vanaf dan is de slaapcyclus doorlopen. Wat niet betekent dat je slaap afgelopen is. Na de eerste slaapcyclus, volgt een nieuwe.

Kortslapers en langslapers

Hoeveel keer zo’n slaapcyclus zich herhaalt, bepaalt of je een kort- of langslaper bent. Mensen die weinig slaap nodig hebben, bereiken ’s nachts zo’n vier keer het stadium van een diepe slaap. Zij hebben doorgaans genoeg aan 4 tot 6 uur slaap per nacht. Heb jij 7 tot 8 uur per nacht nodig? Dan maak je zo’n 5 keer per nacht de periode van diepe slaap mee. Ja hoor, jij mag jezelf een langslaper noemen.

Hoeveel slaapcycli je nodig hebt om fris en monter uit bed te springen, heeft alles te maken met erfelijkheid. Je kan je slaapritme dus niet voorliegen of jezelf aanleren.

Gevolgen van te weinig slaap 

Hoewel de nodige hoeveelheid slaap bij iedereen anders is, stellen wetenschappers: “mensen die zeggen dat ze maar drie uur slaap nodig hebben, komen zichzelf vanzelf tegen.” Als je minder dan zes uur per nacht slaapt, spreekt men van chronisch slaaptekort. Met alle gevolgen van dien. Je lichaam functioneert trager, je hersenen zijn in de war en je afweer- en immuunsysteem werken minder goed. Bovendien ben je overdag vermoeid, slaperig en prikkelbaar. Niet fijn voor jezelf, je relatie en je omgeving.

Daarentegen leidt een slaapduur van negen of tien uur niet tot negatieve, noch positieve gevolgen. Al kan het wel deugd doen om eens langer te slapen. Als je een nacht een uurtje minder slaapt, haal je dat slaaptekort de nacht nadien gewoon weer in door 1,5 uur langer te slapen. Al is uitslapen niet de manier om die slaap in te halen. Aan het einde van de nacht bevind je je voornamelijk in je REM-slaap en slaap je dus heel licht. Je gaat beter 1,5 uur vroeger naar bed. Aan het begin van de nacht slaap je namelijk het diepst.   

Langer slapen met slaappillen

Probeer je slaapproblemen en slapeloosheid op te lossen met slaappillen? Dergelijke medicatie zorgt er wel voor dat je sneller inslaapt, beter doorslaapt en langer slaapt. Maar ze hebben een negatief effect op je REM-slaap en diepe slaap. Die fases staan in voor ons lichamelijk herstel en onze geestelijke gezondheid. Bovendien zijn slaap- en kalmeringsmiddelen verslavend. Gelukkig bestaan er tal van gezonde alternatieven die je slaapkwaliteit naar een hoger niveau tillen.