De ultieme tips om te stoppen met snoozen
Je ligt heerlijk te slapen onder je warme lakens en droomt over een paradijselijk oord wanneer het gebeurt: het afgaan van je wekker. Luid, genadeloos en naar jouw gevoel veel te vroeg. Je hebt er alles voor over om nog even te blijven liggen, al was het maar 5 minuutjes. Je overweegt even om op te staan, maar dan beslis je toch om op de snoozeknop te drukken. Dat heerlijke gevoel dat je krijgt wanneer je je nog even kan omdraaien en indommelen, maakt het voor velen een verslavend ochtendritueel. Wie denkt dat snoozen een onschuldige guilty pleasure is, moeten we helaas teleurstellen.
Is snoozen écht zo ongezond?
Jammer voor alle fervente snoozers, maar ja: snoozen is een ongezonde gewoonte die je maar beter afleert. Het brengt je bioritme helemaal in de war, om nog maar te zwijgen over de mentale kwelling die je hersenen ondergaan bij elke keer snoozen. En tot overmaat van ramp: hoe meer keer je snoozet, des te moeilijker het wordt om effectief uit bed te komen. Kort samengevat: Je maakt het jezelf alleen maar moeilijker.
Verstoorde slaap
Om de negatieve impact van snoozen te begrijpen, staan we even stil bij hoe slapen eigenlijk verloopt. Elke nacht doorloop je meerdere slaapcycli, bestaande uit verschillende slaapfasen: lichte slaap, diepe slaap en REM-slaap. Een volledige cyclus duurt gemiddeld 90 minuten en wordt meermaals tijdens de nacht herhaald. Naarmate de nacht vordert, wordt je slaap lichter en begint je lichaam met het aanmaken van dopamine. De stof die slaperigheid onderdrukt en waarmee je lichaam zich klaarmaakt om te ontwaken.
Helaas gaat de wekker vaak vroeger af of op het verkeerde moment in je slaap waardoor je je suf, verward en moe voelt. Een alom bekend gevoel dat in de medische wereld de naam slaapinertie draagt. Op dat moment is de verleiding groot om knusjes in bed te blijven liggen, maar toch sta je beter meteen op. Wanneer je snoozet en terug in een diepe slaap valt, raakt je lichaam namelijk helemaal ontregeld. Ondanks de dopamine wordt een nieuwe slaapcyclus in gang gezet. Eentje die je overigens toch niet kan afmaken, want 5 minuten later word je opnieuw opgeschrikt door je alarm. Gevolg: de slaapinertie wordt door het snoozen nog erger. In de praktijk vertaalt zich dat in:
- Minder energie
- Minder concentratie
- Minder productiviteit
Dat lome gevoel kan aanhouden tot wel 2 uur nadat je bent opgestaan. Toch maar laten dat snoozen, nietwaar?
Nog 5 minuutjes …
Waarom het zo verleidelijk is om meermaals te snoozen? Ook daar zitten je hersenen voor iets tussen. Wanneer je gaat slapen, maakt je lichaam serotonine aan. Een stof die je kalmeert en gelukgevoelens aanwakkert. Dat verklaart het verslavende effect van snoozen en waarom het op dat moment zo heerlijk aanvoelt.
Zo maak je komaf met snoozen
Slaap voldoende
Het lijkt heel voor de hand liggend, maar heel wat mensen gaan ’s avonds veel te laat naar bed. Je wilt de spannende ontknoping van de film zien, nog een aflevering van je favoriete serie kijken of misschien nog doorwerken om een deadline te halen. Resultaat: je krijgt te weinig uren slaap, waardoor het aflopen van de wekker dubbel zo hard aankomt. Gun je lichaam de rust die het verdient door op tijd te gaan slapen en bespaar je het moeilijk opstaan. Ochtendmens of niet, genoeg slapen is al het halve werk. Ontdek hoeveel slaap je echt nodig hebt om goed te functioneren en vermijd koste wat kost een slaaptekort. Je zult jezelf de volgende ochtend dankbaar zijn.
Ga voor regelmaat
Je lichaam en geest houden van routine, ook wanneer het gaat over je slaap. Het aanhouden van een vast slaapritme waarbij je altijd (lees: ook in het weekend) op dezelfde tijdstippen gaat slapen en opstaan, is heel belangrijk. Je lichaam went aan dat slaappatroon, waardoor je op den duur gewoon uit jezelf tijdig wakker wordt ’s morgens zonder die vervelende wekker. Die kan je dan degraderen tot backup: bye bye irritant alarmgeluid. Natuurlijk wakker worden is trouwens de meest gezonde en aangename manier om op te staan.
Do the math
De duur van de slaapcycli die je doormaakt tijdens het slapen, bieden je de mogelijkheid om simpelweg uit te rekenen wanneer je het beste kan ontwaken. Idealiter loopt je wekker af wanneer een slaapcyclus ten einde is, want dan zit je in een lichte slaap. Stel: je gaat altijd slapen om 22.30 uur. Dan zijn de volgende tijdstippen ideaal om de wekker te zetten: 6.00 uur, 7.30 uur of 9 uur. Afhankelijk van wanneer je moet vertrekken naar je werk, bepaal je vervolgens welk tijdstip voor jou de beste ontwaaktijd is.
Maak opstaan leuk
Er is altijd wel eens een ochtend waarbij je het moeilijker hebt om op te staan. Maak van opstaan daarom een fijn moment waardoor je altijd de moed vindt om jezelf uit bed te hijsen (zonder snoozen!). Neem bijvoorbeeld je tijd om lekker gezond te ontbijten, lees op je gemak de krant met een kopje koffie of word rustig wakker met je favoriete muziek of serie. Ook ochtendrituelen zoals een rondje joggen of even mediteren zijn ideaal om je zin te geven om op te staan. Denk daarnaast ook na over het geluid van je alarm. Kies een iets rustiger deuntje of misschien je lievelingsliedje. Een laatste tip: overweeg de aankoop van een wake-up light. De verschillende lichtstanden verbreken geleidelijk aan de duisternis in je slaapkamer en simuleren zo de zonsopgang. Zo word je op een rustige, relaxte en meer natuurlijke manier wakker.
Zet je wekker op het juiste tijdstip
Zet jij soms stiekem je wekker wat vroeger om nog even te kunnen sluimeren? Niet meer doen, want de korte slaapjes die je krijgt, zijn toch niet kwalitatief. Door je wekker gewoon op het juiste tijdstip te zetten, geniet je nog van dat halfuurtje extra slaap waar je écht iets aan hebt. Een ander pluspunt: snoozen is helemaal niet aan de orde, want anders kom je te laat. Zet je wekker ook niet té nipt. Zo vermijd je onnodige stress ’s morgens doordat je je moet haasten. Niet te laat en niet te vroeg is dus de boodschap.
Denk aan je levensstijl
Ook je levensstijl kan ertoe bijdragen dat je beter slaapt en makkelijker kan opstaan zonder snoozeknop. Zorg dat je overdag voldoende zonlicht krijgt, ga sporten en eet gezonde voeding. Verban je smartphone en ander blauw licht uit de slaapkamer en lees nog even een boek voor het slapengaan. Zo kruip je ontspannen onder de wol en is je lichaam klaar om te slapen. Vind voor jezelf avondrituelen die jou tot rust doen komen. Alle kleine beetjes helpen.
Zet de harde middelen in
Kan je het snoozen echt niet laten? Leg je wekker dan buiten handbereik zodat je wel moet opstaan om je alarm uit te zetten. Dan rest je enkel nog de wilskracht om niet opnieuw in bed te kruipen. De snoozefunctie op je smartphone uitschakelen of een wekker kopen zonder snoozeknop is natuurlijk ook een optie.
Snoozen op de goede manier
Gebruik je die 5 of 10 minuutjes sluimertijd gewoon om rustig wakker te worden? Dan is snoozen helemaal geen probleem, omdat je niet opnieuw in slaap valt. Het allerbelangrijkste is tenslotte dat jij je dag vol energie kan starten.